مشاوره درمان اختلال شخصیت خود شیفته

اختلال شخصیت خود شیفته چیست؟ اختلال شخصیت خود شیفته (Narcissistic Personality Disorder) یک نوع اختلال شخصیت است که با خودپرستی بالا، نیاز به تحسین و توجه مداوم، عدم توانایی در احساس همدلی و توجه به نیازهای دیگران، و افراط در خودبزرگ دانستن همراه است. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً از خودپسند و مغروری بالایی برخوردارند و به دنبال تأیید و تحسین از سوی دیگران هستند. آنها معمولاً تمایل دارند که برتری خود را نشان دهند و به دیگران احساس پایین بودن و ناکامی را القا کنند.

درمان اختلال شخصیت NPD معمولاً شامل مشاوره روانشناختی است. هدف از مشاوره روانشناختی، کمک به فرد مبتلا برای درک عوامل عمده ای که باعث بروز و تقویت این اختلال می شوند، و یادگیری مهارت های جدید برای بهبود روابط اجتماعی و افزایش همدلی است. در برخی موارد، داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب نیز به کنترل علائم اختلال خود شیفته کمک می کنند.

علائم اختلال شخصیت خود شیفته

اختلال NPD در علم روانشناسی دارای علائمی است که اگر مورد توجه و درمان قرار نگیرد در دراز مدت عواقب جبران ناپذیری را برای فرد بیمار و اطرافیان به جا می‌گذارد. در ادامه به چند نمونه از مهم‌ترین علائم این اختلال روانی اشاره خواهیم کرد که عبارتند از:

خودپرستی بالا

فرد مبتلا به این اختلال معتقد است که خودش از دیگران بهتر است و اغلب دچار غرور و تکبر می‌شود. این خود پرستی و خود خواهی در دراز مدت باعث می‌شود که فرد تنها بماند و دیگران ار ارتباط با او دوری کنند.

 نیاز به تحسین و توجه مداوم

یکی دیگر از علائم اختلال شخصیت خود شیفته این است که فرد مبتلا به این اختلال به طور مداوم به تأیید و تحسین از سوی دیگران نیاز دارد و در صورت عدم دریافت آن، ممکن است احساس ناراحتی و ناکامی کند.

عدم توانایی در احساس همدلی

فرد مبتلا به این اختلال دچار کمبود درک و احساس همدلی نسبت به دیگران است و نمی‌تواند به درستی با دیگران همدلی کند. این فرد همیشه تصور می‌کند که مشکلات دیگران از بی‌کفایتی آن‌ها نشات می‌گیرد به همین دلیل نمی‌تواند دیگران را درک کند.

عدم توجه به نیازهای دیگران در اختلال شخصیت خود شیفته

فرد مبتلا به این اختلال عموماً به نیازها و مشکلات دیگران توجه نمی‌کند و فقط به مسائل و نیازهای خود تمرکز دارد. این فرد مسائل و مشکلات خودش را بزرگ و پیچیده و مسائل دیگران را کوچک و سطحی می‌بیند. این مسئله باعث می‌شود که نتواند دیگران را درک کند.

افراط در خودبزرگ دانستن

فرد مبتلا به این اختلال معتقد است که برتر از دیگران و استثنائی است و دیگران در مقابل او پایین‌تر هستند. لذا همیشه با دید تحقیر به دیگران نگاه می‌کند.

البته لازم به ذکر است که بسیاری افراد به طور کلی انسان‌های با اعتماد به نفس یا حتی مغروری هستند. این مسئله  در افراد بسیار طبیعی است. غرور نباید با اختلال شخصیت خود شیفته یا خود شیفتگی اشتباه گرفته شود.  تنها اگر اینعلایم به صورت همزمان و به صورت افراطی در فردی دیده شود می‌توان به اختلال شخصیت مرتبط دانست. در غیر این صورت امری عادی است و نیاز به درمان ندارد.

اگر شما هم دچار نشانه‌های خود شیفتگی در زندگی حود هستید برای آشنایی با دلایل به وجود آمدن این اختلال در افراد و همچنین آشنایی با روش‌های درمان آن تا پایان این مقاله با دکتر ذهن همراه باشید.

دلایل به وجود آمدن اختلال شخصیت خود شیفته

به طور کلی دلایل زیادی می‌توانند باعث به وجود آمدن این اختلال شخصیتی در افراد شوند. علت دقیق آن تنها با مشاوره و کشف گذشته هر فرد مشخص می‌شود. اما در ادامه به چند نمونه از مهم‌ترین دلایل به وجود آمدن این اختلال در افراد اشاره می‌کنیم که عبارتند از:

 عوامل ژنتیکی

برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که وجود عوامل ژنتیکی می‌تواند در بروز این اختلال نقش داشته باشد. اگر فردی در خانواده‌اش این اختلال را داشته باشد، احتمال بروز اختلال در آن فرد نیز بالاتر است.

عوامل محیطی

تجربیات و محیط زندگی فرد نقش مهمی در بروز اختلال شخصیت خود شیفته دارد. مثلاً رشد در یک خانواده که تحسین و توجه بسیاری به خود داشته باشد یا تجربه ناکامی‌های مکرر ممکن است این اختلال را تشدید کند.

نقص در تربیت کودکی

تربیت کودکی نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت افراد دارد. در صورتی که فرد در دوران کودکی تجربه‌های ناکامی، نادیده گرفته شدن یا تحقیر شدن داشته باشد، احتمال بروز این اختلال بیشتر است.

عوامل روانشناختی

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که وجود عوامل روانشناختی مانند کمبود خودشناسی، اضطراب اجتماعی، افسردگی و نارسایی در مهارت‌های ارتباطی می‌تواند در بروز این اختلال نقش داشته باشد.

مهم است بدانید که هر فرد ممکن است تعدادی از این علایم را نشان دهد، اما برای تشخیص اختلال شخصیت NPD، باید علایم به صورت مداوم و در طول زمان و با تأثیر منفی بر زندگی فرد حضور داشته باشند. همچنین، تشخیص و درمان این اختلال توسط یک متخصص روانشناس یا روانپزشک صورت می‌گیرد.

درمان اختلال شخصیت خود شیفته

همان‌طور که اشاره شد اختلال شخصیت NPD یک اختلال روانی است که با وجود مشکلات در رفتار و تعاملات اجتماعی همراه است. برای درمان این اختلال، روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه به چند نمونه از آن ها اشاره می کنیم. این روش‌ها عبارتند از:

درمان دارویی

در برخی موارد، داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و ضدروان پریشی ممکن است به عنوان درمان اولیه برای اختلال خود شیفته استفاده شوند. این داروها ممکن است به کاهش علائم اضطراب، خشم و تنش کمک کنند.

مشاوره روان درمانی در درمان اختلال شخصیت NPD

روش های مختلف روان درمانی مانند روان درمانی شناختی رفتاری (CBT) و روان درمانی فرد محور (PST) می تواند به عنوان روش درمانی برای اختلال شخصیت خود شیفته مورد استفاده قرار گیرد. این روش ها به کمک تغییر الگوهای رفتاری، تفکرات و احساسات، بهبود روابط اجتماعی و کاهش علائم اختلال کمک می کنند.

درمان گروهی

در برخی موارد، درمان گروهی می تواند به عنوان روش درمانی برای اختلال خود شیفته مورد استفاده قرار گیرد. در این روش، فرد با دیگران با اختلالات مشابه خود در گروهی به نام گروه پشتیبانی شرکت می کند و با هم تجربیات خود را به اشتراک می گذارند و به هم کمک می کنند. همچنین این گونه افراد حس می‌کنند که تنها نیستند. این مسئله به پذیرش بهتر اختلال شخصیتی و تصمیم به اقدام برای درمان در فرد کمک می‌کند.

درمان خانوادگی فرد مبتلا به اختلال شخصیت خود شیفته

در برخی موارد، درمان خانواده ممکن است به عنوان روش درمانی برای اختلال شخصیت NPD مورد استفاده قرار گیرد. در این روش، خانواده فرد با همکاری یک روانشناس، بهبود روابط خود را بهبود می بخشند و به فرد کمک می کنند تا با مشکلات خود بهتر مقابله کند.

به طور کلی، برای درمان اختلال خود شیفته، استفاده از ترکیبی از روش های درمانی ممکن است به نتایج بهتری منجر شود. لازم به ذکر است درمان اختلال شخصیت NPD نیاز به صبر و همکاری فعال فرد مبتلا دارد. هیچ درمانی نمی تواند تضمین کند که این اختلال به طور کامل درمان شود، اما با درمان مناسب و تلاش مداوم، می توان بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی فرد مبتلا به این اختلال داشت.

در کل، درمان انواع اختلالات شخصیتی مانند شخصیت خود شیفته نیازمند مشاوره و حمایت اطرافیان و روش های درمانی گوناگون است. بهترین روش درمانی برای هر فرد باید با توجه به نیازهای او و شرایط شخصی او تعیین می‌شود. اختلال خود شیفته یکی از اختلالات افراطی است که اثر آن فقط روی فرد مبتلا مشاهده نمی‌شود و خانواده، دوستان، اطرافیان و همسر فرد را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر به تازگی ازدواج کرده‌اید و یا متوجه وجود علایم خود شیفتگی در خود یا همسرتان شدید مقالعه تاثیر اختلال شخصیت خود شیفته در ازدواج را مطالعه کنید.

همچنین گاهی پیش می‌آید که وجود نشانه‌های مشترک بین افراد با شخصیت گیرنده و اختلال شخصیت NPD باعث اشتباه می‌شود. شخصیت گیرنده یکی از انواع تایپ شخصیتی در نظریه شخصیت شناسی فردی آدلر از زیر شاخه های روانشناسی فردی است اما خود شیفتگی یک اختلال شخصیتی است. تشخیص این مسئله که فردی شخصیت توجه طلب دارد و یا به اختلال شخصیتی دچار است مسئله‌ای بسیار مهم و حساس است. بهتر است برای این مورد با مشاور یا روان پزشک مشورت نمایید. برای آشنایی با تیپ شخصیتی گیرنده و مزایا و معایب آن، همچنین بررسی تفاوت این دو مقاله تیپ شخصیت گیرنده در دکتر ذهن مطالعه شود.

دکتر ذهن همراه و مشاور شما در درمان اختلال شخصیت خود شیفته

دکتر ذهن یک مجموعه روانشناسی است که در زمینه روانشناسی کودک، خانواده، روانشناسی فردی و شخصیت شناسی، خانوادگی و زناشویی، تحصیلی و مهاجرت فعالیت می‌کند. هدف ما یاری رساندن به تمامی افرادی است که برای بهبود زندگی خود و همسر و فرزندان خود یا دیگران تلاش می‌کنند. اگر شما هم به تازگی ازدواج کردید و یا قصد ازدواج دارید، همچنین اگر در زندگی خود با مشکلی مواجه هستید و نیاز به مشاوره دارید یا یکی از اختلال‌های شخصیتی و رفتاری را در خود یا همسرتان مشاهده می‌کنید، از دکتر ذهن غافل نشوید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این مرکز و بهره‌مند شدن از مشاوره‌های کارشناسان توانمند مجموعه دکتر ذهن با شماره‌های ما در تماس باشید.