روانشناسی اگزیستانسیال یا وجودی چیست؟ + شیوه درمان

روانشناسی اگزیستانسیال که به آن وجود درمانی نیز گفته می شود از نظر فلسفی یک رویکرد درمانی بوده که بر روی انسان به عنوان کل می پردازد. از روانشناسی اگزیستانسیال تعریف مشخصی وجود نداشته اما می توان گفت در این نوع روان درمانی، علاوه بر اینکه به تحسین ظرفیت ها و آرزوهای انسان پرداخته شده، در کنار آن محدودیت های او نیز تصدیق می شود. در واقع هم جنبه های مثبت و هم جنبه های منفی وجود انسان در نظر گرفته می شود. روانشناسی اگزیستانسیال یا وجود درمانی به روانشناسی انسان گرایانه، عمقی، تجربی و رابطه ای نیز شباهت دارد.

بیشتر بدانید : مشاوره روانشناسی آنلاین چه مزیت هایی دارد؟

روانشناسی اگزیستانسیال چه می باشد؟

این روش درمانی در درجه اول برای افرادی بکار برده می شود که در وضعیت خوبی به سر نبرده و در رنج و بحران می باشند. در برخی از راه های درمانی، درمانگران به روش های متعددی برای کاهش پریشانی ها پرداخته تا به افراد بیاموزند که چطور باید با مشکلات و چالش هایی که در زندگیشان اجتناب ناپذیر است، مواجه شده و زندگی را بهتر، کامل تر و معنادارتر برای خود و دیگران بسازند. اما در گروه دیگری از درمانگران که علائم محور نمی باشند، صرفا به فرد کمک می کنند تا اقدام های لازم را برای اصلاح شناخت ها، رفتارها و رفع کردن نقص های خود انجام دهد.

در واقع در روانشناسی اگزیستانسیال با سوالات اساسی و دائمی ذهن انسان روبرو می باشیم که “من کیستم؟”،  “هدف من از زندگی چیست؟”، ” آیا من برای معنا و مفهوم خاصی به دنیا آمده ام؟”

روانشناسی اگزیستانسیال دارای چه تئوری هایی می باشد؟

این نوع از روان درمانی این باور را دارد که همه افراد در زندگیشان به دلیل تعامل داشتن با برخی از ویژگی های ذاتی درونشان، یکسری از درگیری های درون روانی را تجربه کرده و در این روان درمانی حداقل 4 مورد اصلی وجودی تشخیص داده می شود :

آزادی داشتن و مسئولیت های مربوط به آن
مرگ
انزوا و گوشه گیری
بی معنی بودن

هر کدام از این موارد در زمانیکه فرد با آن روبرو می شود، وحشت تمام وجوده او را فرا گرفته و این حالت اضطراب وجودی نامیده می شود. این اضطراب باعث شده تا آگاهی روانی، جسمی و معنوی فرد کاهش پیدا کرده و منجر به ایجاد عواقب نامطلوب و طولانی مدت می شود.

بطور مثال این واقعیت که روزی همه ما و عزیزانمان میمیریم می تواند نگرانی عمیقی در فرد ایجاد نماید که باعث شده تا او واقعیت مرگ در وجوده هر انسانی را نادیده بگیرد. نادیده گرفتن مرگ منجر به این می شود که او در گرفتن تصمیمات بهتر در زندگی اش، کوتاهی کند و یا اهمیت بیش از حد به مرگ نیز منجر به روان پریشی و روان رنجوری در شخص می شود.

روانشناسی اگزیستانسیال این موضوع را عنوان می کند که همه ما باید این واقعیت را در زندگیمان بپذیریم، بدون آنکه منجر به این شود تا کل زندگی ما را تحت تاثیر خود قرار دهد. در واقع افرادی که درباره این موضوع به تعادل خوبی رسیده اند، با انگیزه بوده و تصمیم های آنها بر روی زندگی خود و عزیزانشان، تاثیر مثبتی می گذارد و واقعیت مرگ ما را ترغیب می کند که از زندگی و فرصت هایش بیشترین استفاده را انجام دهیم.

بیشتر بدانید : کلینیک مشاوره روانشناسی در غرب تهران کجاست؟

اهداف روانشناسی اگزیستانسیال چه می باشد؟

در این روان درمانی افراد را تشویق می کند تا با مسائل پیش رویشان درگیر و روبرو شده و مسئولیت تصمیم هایی که باعث شده تا مشکلاتی برای آنها ایجاد شود را نیز بپذیرند. همچنین افرادی که از این راه درمان می شوند، مهارت پذیرش و غلبه کردن بر ترس ها را نیز آموزش می بینند.

در طی جلسات روان درمانی فرد می تواند کنترل زندگی خود را بدست گرفته و مسیر روشنی از آینده اش را ترسیم کرده و برای اهدافش تلاش کند. این موضوع باعث شده تا فرد احساس رهایی کرده و متوجه شود که توانایی تغییر شرایط و غلبه کردن بر ناراحتی را دارد.

روند درمانی روانشناسی اگزیستانسیال

در این نوع درمان بر روی موضوعاتی تمرکز می شود که فرد در حال حاضر با آنها مواجه است و با همکاری او تمام گزینه هایی که پیش رویشان می باشد را کشف می کنند. در واقع درمانگر با گذشته فرد کاری نداشته و اقدام به کنکاش آن نمی کند، بلکه تنها با مرور گذشته، پیامدهای انتخاب های قبلی و باورهایی که منجر به انجام آنها شده است را برای مراجع شفاف کرده و او را از زنجیره هایی که مانع از ابراز وجود اش می شود، رها می کند.

روانشناسی اگزیستانسیال برای افرادی که دوست دارند تا علت درگیری های روان شناختی درون خود را دانسته و تصمیم هایی که منجر به شرایط فعلیشان می شود را بدانند، بسیار مفید می باشد.

از جمله مشکلات روانی و رفتاری که با روانشناسی اگزیستانسیال درمان می شود به اضطراب، افسردگی، اعتیاد، استرس بعد از سانحه، تجاوز، خشونت های بین فردی و سو استفاده های جنسی از کودکان می توان اشاره کرد.

این نوع درمان برای افرادی که دچار بحران شده و حس می کنند که امنیت و هویت آنها تهدید شده است، بسیار مناسب می باشد. تهدیدهایی که با ماهیت جسمی، معنوی و عاطفی ما در ارتباط بوده و حس ایمنی و رضایت ما را متزلزل کرده است. به همین دلیل باعث شده تا عمیق ترین ارزش ها و عقاید وجودی مان را زیر سوال ببریم و به آنها شک کنیم. روانشناسی اگزیستانسیال می تواند این افراد را تحت درمان خود قرار دهد.