طرحواره اطاعت چیست؟ برای درمان چگونه با آن روبرو شویم؟

طرحواره اطاعت از سری طرحواره های مطرح شده توسط جفری یانگ می باشد که در آن فرد مجبور به اطاعت و تسلیم شدن در برابر خواسته های دیگران می شود. این اطاعت کردن و تسلیم شدن باعث شده تا در نهایت نیازها، احساسات، خواسته ها و تصمیماتی که مربوط به خود می باشد را نادیده گرفته و فرد احساسی مانند خشم، درماندگی و ناتوانی را تجربه می کند. طرحواره ها فرآیندهای تکراری در ذهن ناخودآگاه ما می باشند که به واسطه تجارب مشابه و شکل گرفته در ذهنمان از دوران کودکی بوده و باعث شده تا امروزه این روند را مانند یک چرخه تکراری انجام دهیم. در طرحواره اطاعت، فرد در زمانی که احساس می کند در صورت انجام ندادن آن کار و یا اطاعت نکردن از آن، با پیامد منفی روبرو می شود، بصورت ناخودآگاه اقدام به تبعیت می کند.

بیشتر بدانید : طرحواره ایثار چیست؟ برای درمان چگونه با آن روبرو شویم؟

طرحواره اطاعت چیست و چه نشانه هایی دارد؟

طرحواره اطاعت باعث شده تا ما نیازهای دیگران را به خواسته ها و نیازهای خود الویت داده و همین موضوع در نهایت منجر به پاسخ مثبت دادن به تمامی درخواست ها و خواسته های دیگران می شود. در واقع فرد قادر به نه گفتن نمی باشد. این موضوع به ظاهر با رضایت قلبی و در جهت خشنودی دیگران انجام می شود، اما در باطن در خیلی از مواقع منجر به حس خشم و ناراحتی در درون فرد شده و او بیشتر از همه از خودش بابت اینکه نمی تواند پاسخی قاطع و منفی به دیگران بدهد، بیزار است. این حالت به مرور احساساتی مانند بی ارزشی، کم شدن میزان اعتماد به نفس و عزت نفس را در فرد بیشتر می کند.

نشانه هایی که افراد دارای طرحواره اطاعت می باشند شامل موارد زیر است :

اطاعت در فرد باعث شده تا در بیان نظر خود، ابراز احساس و قرار دادن مرز برای خودش، ناتوان باشد.
در مواقعی که نیاز به بیان احساس و نیاز خود دارد، احساس ترس و اضطراب داشته و از طرد شدن و تحقیر شدن می ترسید.
در مواقعی که به بیان احساس می پردازد از عواقب آن ترسیده و این تصور را دارد که نمی تواند با خود کنار بیاید.
به دلیل نداشتن مرز با دیگران، اغلب احساس می کند که مورد استفاده و بی احترامی قرار گرفته است.
نه گفتن برایش بسیار سخت بوده و کارهایی را انجام می دهد که واقعا نمی خواهد.
این اطاعت کردن ها در نهایت منجر به خشم و عصبانیت نسبت به خود و یا دیگران شده که گاهی ممکن است سر موضوع جزئی، نمایان شود و یا ممکن است کارهایی که به شما سپرده می شود را به دلیل همین خشم، دیر انجام دهید.
روابط واقعا رضایت بخشی نداشته، چرا که در مورد افکار و احساسات خود صادق نمی باشد.
به دلیل برآورده نشدن نیازهای خود همیشه احساس تنهایی کرده، با اینکه ممکن است افراد زیادی در کنارش باشند.

بیشتر بدانید : طرحواره استحقاق چیست؟ چگونه با آن روبرو شویم؟

ریشه های شکل گیری طرحواره اطاعت در افراد به چه دلایلی می باشد؟

بزرگ شدن در خانواده هایی که ابراز احساس و یا صحبت کردن درباره آن می تواند برای فرد مسئله ساز باشد، به احتمال زیاد طرحواره اطاعت را در او شکل داده است. همچنین طرحواره اطاعت در افرادی که مورد آزار جنسی، عاطفی و جسمی قرار گرفته اند نیز بسیار شایع است. در مواقعی که در کودکی به نفعتان بوده که ساکت مانده تا آسیبی ندیده و از چیزی که از شما خواسته شده است، اطاعت نمایید نیز منجر به شکل گیری طرحواره اطاعت شده است. از ریشه های طرحواره اطاعت به موارد دیگری نیز می توان اشاره کرد که در زیر به آن می پردازیم :

• داشتن والدین سخت گیر که بر روی همه جوانب زندگی فرزند خود کنترل داشته اند.
• در صورت انجام ندادن کاری، عصبانیت والدین و تنبیه شدن توسط آنها که در طی دوران کودکی بارها شاهد این موضوع بوده اید.
• قهر کردن پدر و مادر با شما
• اجازه ندادن والدین به شما برای دادن نظر و انتخاب کردن
• در زمان کودکی این پیام را دریافت کرده اید که نظر و خواسته شما مهم نمی باشد
• در موقعی که از شما درخواستی می شده و شما آن را انجام نمی دادید، به شما احساس گناه و یا خودخواه بودن می دادند.
• در کودکی باید مراقب رفتار و گفتارتان بودید تا والدینتان ناراحت نشوند.

درمان طرحواره اطاعت به چه صورتی می باشد؟

کمک گرفتن از تکنیک طرحواره ها و روان درمانی : یکی از راهکارهای موثر در درمان همه طرحواره ها، کمک گرفتن از تکنیک های طرحواره ها با کمک طرحواره درمانگر می باشد. این تکنیک ها به فرد کمک کرده تا ابتدا مواقعی که گرفتار طرحواره اطاعت خود می شود را شناسایی کرده، سپس از طریق تکنیک یاد گرفته در اتاق درمان، میزان طرحواره خود را تعدیل بخشد. این روش ها تنها از طریق درمانگر و در اتاق درمان قابل یادگیری و اجرا می باشد.

دوری کردن از افرادی که طرحواره اطاعت را در شما تقویت می کند :  این افراد منجر به این می شوند که شما همواره پاسخ مثبت به درخواست و خواسته آنها دهید. افرادی که دارای طرحواره استحقاق می باشند معمولا افراده دارای طرحواره اطاعت را بیشتر مورد درخواست هایشان قرار می دهند.

تمرین نه گفتن : در مواقعی که کار و یا خواسته شما در الویت بوده و همچنین بیان کردن خواسته ها، احساسات و مرزهایتان به فرد مقابل. شما می توانید در صورتی که نه گفتن برایتان بسیار سخت می باشد، از درخواست های کوچک شروع کرده تا با احساسات خود بعد از رد کردن خواسته دیگران، کم کم کنار بیایید.