فوبیا چیست؟ چه نوع ترس هایی فوبیا می باشد؟

فوبیا یا هراس شدید به اختلالاتی گفته می شود که در بدن فرد اضطراب زیادی ایجاد می کند. در واقع فوبیا می تواند ترس های غیر منطقی و شدیدی را در شخص ایجاد کرده که با قرار گیری در موقعیت ها، در ارتباط بودن با موجودات زنده، اشیا یا مکان هایی این ترس ها شکل گیرد. فوبیا ها در سنین مختلفی شکل گرفته و از زمان کودکی، دوران بلوغ و نوجوانی و همچنین بزرگسالی می تواند بوجود آید. معمولا بعد از سن 30 سالگی دیگر شکل گیری فوبیا صورت نمی گیرد و در بین انواع ترس های شدید، فوبیا نسبت به حیوانات و ارتفاع بیشترین شیوع را دارد. حال که آشنایی نسبی با فوبیا پیدا کردیم، بهتر است تا علت بوجود آمدن آن را نیز شناسایی کرده و با آن آشنا شویم.

علت های شکل گیری فوبیا در بدن

عوامل زیادی در شکل گیری هراس شدید نقش داشته ولی مهمترین عامل ها ژنتیک و عوامل محیطی می باشد. این نکته را توجه داشته باشید که احتمال ایجاد فوبیا در کودکی که افراد نزدیک او نسبت به موضوعی ترس شدید دارند، بیشتر است. خانم ها دو برابر نسبت به آقایان دچار فوبیا شده و مواردی مانند مواد مخدر و سابقه ابتلا با افسردگی، با هراس شدید در ارتباط است. ترس شدید در نهایت ممکن است منجر به حمله پانیک در فرد شده که یکی از حالت های شدید فوبیا در بدن است. نشانه های این حمله عبارت است از تعریق زیاد، بالا رفتن ضربان قلب و ایجاد تپش قلب، درد در قفسه سینه، خشک شدن دهان، تنفس سخت، حالت تهوع، درد در ناحیه معده، لرز، بالا رفتن فشار خون، حس خفگی، سرگیجه و سبک شدن سر.

انواع فوبیا به چه صورت است؟

ترس شدید یا همان فوبیا به دو دسته کلی تقسیم می شود که شامل فوبیا خاص یا ساده و فوبیا پیچیده می باشد. هر کدام از این مدل ها دارای انواع دیگری نیز بوده که در ادامه با ذکر مثال به بررسی آن می پردازیم.
فوبیای خاص که به آن فوبیای ساده نیز گفته می شود به ترس هایی مانند ترس از ارتفاع، ترس از حیوانات یا حشرات و ترس از خفگی و گیر افتادن میتوان اشاره کرد. معمولا این هراس ها در زمان بچگی شکل گرفته و با تجربه های ناخوشایندی از زمان کودکی در ارتباط است. بطور مثال ترس ناشی از گیر افتادن در بدن کودک نهادینه شده و در بزرگسالی با قرار گرفتن در فضای بسته، دچار حس خفگی می شود. انتقال ترس از اعضای خانواده یا اطرافیان نیز به راحتی به کودک منتقل می شود و در درون و ناخودآگاه او ثبت و نهادینه می شود.
از شایع ترین فوبیاهای خاص میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• ترس از حیوان یا زوفوبیا
• ترس از محیط بسته و قرارگیری در آن یا کلاستروفوبیا
• ترس از ارتفاع یا آکروفوبیا
• ترس از دیدن خون، زخم و جراحت یا هموفوبیا

فوبیای پیچیده که علل شکل گیری آن مشخص نبوده و شامل انواع فوبیای اجتماعی و آگورافوبیا می باشد. در این حالت فرد با ترشح هورمون آدرنالین در بدن شخص منجر به بروز علائم جسمانی مانند لرز، تعرق، تنگی نفس و افزایش ضربان قلب می شود. آگورافوبیا یا ترس قرار گرفتن در مکان ها و موقعیت هایی که شخص امکان فرار از آن را ندارد، گفته می شود. فرد در این نوع هراس از قرار گرفتن در محیط هایی که دارای جمعیت زیاد می باشد و گیر افتادن در محیط هایی بیرون از خانه می ترسد. افراد در این حالت ممکن است دچار حمله پانیک شده یا در صورت داشتن بیماری جسمی، دچار مشکل شده و نیاز به ارسال اورژانس و کمک گرفتن داشته باشند.
فوبیای اجتماعی که اختلال اضطراب اجتماعی هم گفته می شود به نگرانی های شدیدی که از قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی حاصل می شود، گفته شده و در نهایت در فرد منجر به احساس گوشه گیری و حالت ضد اجتماعی می شود. این نوع هراس ممکن است انقدر شدید باشد که شخص از کوچکترین برخوردهای اجتماعی نیز دور کند.

فوبیا با چه نشانه هایی در بدن ظاهر می شود؟

در مواقعی که شخص با هر کدام از ترس های خود ظاهر می شود، ممکن است بر اساس میزان ترس و شدت آن در بدن فرد، هر کدام از این علائم در او ایجاد گردد.

اضطراب غیر قابل کنترل در هنگام مواجه شدن با منبع ترس

حس دور شدن از منبع ترس تحت هر شرایطی

احساس ناتوانی در کنترل احساسات

فرد ممکن است در عملکرد خود در مواجه با ترس دچار اختلال شود

بیشتر بدانید: بهترین مشاور روانشناس در شرق تهران

درمان فوبیا به چه صورت است؟

درمان فوبیا به دو دسته روان درمانی یا دارو درمانی و یا ترکیب هردو تقسیم می شود. در خیلی از مواقع با کمک روانشناس و رفتن به خاطرات کودکی مرتبط با آن ترس و روبرو شدن با آنها، میتوان تا حدود زیادی هراس ایجاد شده در بدن شخص را درمان کرد. از آنجایی که این ترس ها ریشه در ناخودآگاه فرد دارد، کمک گرفتن از یک روانشناس و متخصص در این زمینه می تواند کمک زیادی به درمان این موضوع نماید. همچنین درمان های شناختی، رفتاری می تواند تاثیر زیادی در درمان فوبیا داشته و در این روش فرد را با عامل ترس و در شرایط کنترل شده روبرو می کنند. این نوع درمان در شناسایی عامل ترس، تغییر در افکار منفی و باورهای محدود کننده و همچنین عکس العمل های منفی فرد تمرکز دارد. در درمان دارویی نیز روانپزشک با تجویز داروهای ضد افسردگی و یا ضد اضطراب به شخص کمک کرده که واکنش های احساسی و جسمی آن را آرام نماید.