افسردگی در کودکان

افسردگی در کودکان چیست؟

افسردگی در کودکان به عنوان یک اختلال روانی شناخته می‌شود که با احساس ناراحتی، افسردگی، بی‌اشتهایی، خستگی و کاهش فعالیت‌های روزانه همراه است. علل این اختلال می‌تواند شامل مسائل خانوادگی، نارضایتی از خود و دیگران، اضطراب و تغییرات شدید در زندگی کودک باشد. بهترین راه درمان افسردگی کودکان شامل مشاوره روان‌شناختی، درمان دارویی و تغییر سبک زندگی کودک است. همچنین والدین و خانواده نقش مهمی در پشتیبانی و درمان کودک با افسردگی دارند.

علایم وجود افسردگی در کودک

افسردگی ممکن است به علت مجموعه‌ای از عوامل فیزیکی، روانشناختی و اجتماعی رخ دهد. علائم افسردگی ممکن است در کودکان و بزرگسالان متفاوت باشد. به همین دلیل شناسایی آن می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در ادامه به برخی از علائم افسردگی در کودکان اشاره خواهیم کرد که عبارتند از:

1. تغییرات در رفتار: کودکان مبتلا به افسردگی ممکن است تغییرات قابل توجهی در رفتار خود نشان دهند. این تغییرات می‌توانند شامل تغییر در سطح انرژی، اختلال در خواب و خوراک، عدم تمایل به بازی و فعالیت‌های قبلی، عصبانیت یا بی‌حوصلگی و کاهش توجه باشند.

2. تغییرات در عاطفه: کودکان مبتلا به افسردگی ممکن است احساس ناراحتی، ناامیدی، بی‌اراده‌گی و بی‌اشتهایی کنند. آن‌ها ممکن است از ارتباط با دوستان و خانواده‌شان دوری کنند و درگیری در فعالیت‌های روزمره را از دست بدهند.

3. عملکرد تحصیلی نامناسب: کودکان مبتلا به افسردگی ممکن است عملکرد تحصیلی ضعیف‌تری نسبت به همسالان خود داشته باشند. کودکان مبتلا به افسردگی ممکن است علاقه و انگیزه خود را به تحصیل و یادگیری از دست بدهند و در نتیجه نمرات ضعیفی در مدرسه بگیرند.

4. علائم جسمانی: برخی کودکان مبتلا به افسردگی ممکن است علائم جسمانی ناشی از تنش و استرس را تجربه کنند. این علائم شامل سردرد، دردهای شکمی، اختلال در گوارش، خستگی و ضعف عمومی می‌شود.

تشخیص افسردگی نیازمند دقت و تجربه است. حمایت و علاقه‌مندی خانواده در این مسیر بسیار مهم است. در صورت مشاهده هر یک از این علائم در کودک خود، بهتر است با یک متخصص روانشناسی یا روانپزشک مشورت کنید تا به تشخیص صحیح و درمان مناسب دست یابید.

دلایل به وجود آمدن افسردگی در کودکان

در دنیای امروزه با کم شدن ارتباطات جمعی بسیاری از کودکان به تنهایی پناه برده‌اند. عده‌ای از تنهایی لذت برده و بقیه کودکان به دلیل نیاز اجتماعی که دارند نمی‌توانند با تنهایی خو گرفته و به افسردگی دچار می‌شوند. همچنین گسترش شبکه‌های اجتماعی در به وجود آمدن افسرگی در کودکان و انزوا‌طلبی آن‌ها نقش اساسی داشته است. افسردگی چه در کودک چه در بزرگسال دلایل زیادی می‌تواند داشته باشد. تشخیص دقیق دلایل به وجود آمدن افسردگی نیازمند ارزیابی توسط متخصصین روانشناسی و روانپزشکی است. اما در ادامه مقاله به چند نمونه از مهم‌ترین دلایل به‌وجود آمدن افسردگی در افراد به‌خصوص کودکان اشاره می‌کنیم که عبارتند از:

1. عوامل ژنتیکی: برخی از کودکان به دلیل وراثت ژنتیکی از والدین یا خانواده‌شان، افسردگی را تجربه می‌کنند.

2. عوامل محیطی: محیط زندگی کودکان نقش مهمی در ایجاد افسردگی دارد. مثلاً فشارهای خانوادگی، نقص در روابط خانوادگی، تجربه تنش‌ها و استرس‌های بزرگ، از دست دادن عزیزان و یا تغییرات مهم در زندگی می‌تواند عامل به وجود آمدن افسردگی در کودک باشد.

3. عوامل اجتماعی: مشکلات اجتماعی مانند تبعیض، تنفر و خشونت در محیط‌های تحصیلی یا اجتماعی، می‌تواند عامل به وجود آمدن افسردگی در کودکان باشد.

4. عوامل شخصیتی: برخی از کودکان به دلیل خصوصیات شخصیتی خود، مانند تمایل به ترسیدن، نگران بودن، کمترین اعتماد به نفس و ناراحتی در مواجهه با تغییرات، به احتمال زیاد افسردگی را تجربه می‌کنند.

5. عوامل زمانی: برخی از کودکان به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی در دوران رشد و تکامل، مثل دوران نوجوانی، افسردگی را تجربه می‌کنند.

6. عوامل فردی: برخی از کودکان به دلیل مشکلات فردی مانند ناتوانی در حل مسائل، کمبود خودباوری و عدم توانایی در مقابله با استرس‌ها، افسردگی را تجربه می‌کنند.

برخورد های مناسب با کودک افسرده

برخورد مناسب با کودکی که افسردگی دارد بسیار مهم است. اگر افسردگی در کودکان به موقع شناخته شود و با آن کودک به درستی رفتار شود، این افسردگی موقتی تاثیری روی شخصیت بزرگسالی کودک نمی‌گذارد. چند نمونه از برخورد‌های مناسب با کودک افسرده عبارتند از:

1. نشان دادن علاقه و حمایت: به کودک خود نشان دهید که علاقه و حمایت شما را دارد و همیشه در کنار او هستید. به او بگویید که همیشه می‌تواند با شما درباره مشکلات خود صحبت کند و شما آماده گوش دادن به او هستید.

2. ایجاد فضای امن: فضایی برای کودک فراهم کنید تا بتواند احساسات و افکار خود را بیان کند. اجازه دهید او صحبت کند و به او گوش دهید، بدون اینکه قضاوت کنید یا راه حل‌های خود را به او تحمیل کنید.

3. تشویق به فعالیت‌های سالم: کودک را تشویق کنید تا در فعالیت‌های سالم مشارکت کند، مانند ورزش، هنر، موسیقی و غیره… این فعالیت‌ها می‌توانند بهبود وضعیت روحی او را تسهیل کنند.

4. برقراری روابط اجتماعی: کودک را تشویق کنید تا با دوستان خود در ارتباط باشد و در فعالیت‌های گروهی شرکت کند. این روابط اجتماعی می‌تواند احساس تعلق و پذیرش را در کودک تقویت کنند و در درمان افسردگی در کودکان موثر باشد.

5. حفظ روال روزانه: حفظ یک روال روزانه برای کودک مهم است. این شامل بیدار شدن و خوابیدن در ساعات ثابت، تغذیه سالم، فعالیت‌های منظم و استراحت کافی است. این روال روزانه به کودک احساس ثبات و امنیت می‌دهد.

6. همکاری با متخصصین: همکاری با متخصصین روانشناسی و پزشکان در فرآیند درمان کودک می‌تواند بسیار مفید باشد. آنها می‌توانند راهنمایی‌های لازم را درباره روش‌های درمانی و مراقبت از کودکان افسرده ارائه دهند.

درمان افسردگی کودک

مهم‌ترین روش‌های درمانی در افسردگی در کودکان شامل موارد زیر می‌شود:

1. مشاوره روانشناختی: روان درمان‌گران و متخصصان روانشناسی با استفاده از مشاوره و روش‌های مختلف روانشناختی، به کودکان کمک می‌کنند تا دلایل افسردگی را شناسایی کرده و راه کارهای مناسب برای مقابله با آن‌ها را یاد بگیرند.

2. درمان دارویی: در برخی موارد، از داروهای ضد افسردگی برای کاهش علائم افسردگی استفاده می‌شود. اما باید توجه داشت که این داروها تنها تحت نظر پزشک تجویز شوند و تأثیرات جانبی آنها نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.

3. تغییرات در سبک زندگی: در برخی موارد به کودکان آموزش داده می‌شود که با تغییر سبک زندگی خود، مثلاً افزایش فعالیت بدنی، تغذیه سالم، استراحت کافی و مدیریت استرس، می‌توانند بهبود علائم افسردگی را تجربه کنند.

4. حمایت اجتماعی: خانواده و محیط اجتماعی کودک می‌توانند در روند درمان افسردگی کمک کننده باشند. حمایت و علاقه‌مندی خانواده و دوستان شرایط روانی کودک را بهبود می‌بخشد و به درمان افسردگی کمک می‌کند.

5. درمان گروهی: شرکت در گروه‌های درمانی به همراه کودکان دیگر که با مشکلات مشابه مواجه هستند، کودک را قادر می‌سازد تا تجربه‌های خود را با دیگران به اشتراک بگذارد و از تجربیات آنها نیز بهره‌برداری کند. این اتفاق می‌تواند در روند درمانی کودک موثر باشد.

برای موفقیت در درمان افسردگی، نیاز است تا خانواده و معلمان نیز در فرآیند درمان و مراقبت از کودکان به کمک تیم درمانی همکاری کنند.

مشاوره تلفنی کودک

دکتر ذهن یک مجموعه روانشناسی است که در زمینه خانواده، روانشناسی فردی، روانشناسی اجتماعی، شخصیت شناسی، خانوادگی و زناشویی، تحصیلی و مهاجرت فعالیت می‌کند. هدف ما یاری رساندن به تمامی افرادی است که در زندگی خود دچار مشکلی شده‌اند. اگر شما هم کودکی افسرده دارید یا به روانشناسی کودک علاقه مند هستید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این مرکز و بهره‌مند شدن از مشاوره‌های کارشناسان توانمند مجموعه دکتر ذهن با شماره‌های ما در تماس باشید.