خودزنی در کودکان | بررسی دلایل و درمان خودزنی

خودزنی در کودکان یکی از رفتارهای نگران کننده برای والدین می باشد که ممکن است بر روی سلامت جسم و روان کودک تاثیر گذار بوده و آن را به خطر بیاندازد. بیشتر پدر و مادرها دوست دارند که علت این رفتار در کودک خود را دانسته و از انجام دوباره آن جلوگیری نمایند. علت خودزنی در کودکان را جلب توجه و راه بدست آوردن خواسته ها می دانند که البته ممکن است که نشان دهنده اختلال در دوران کودکی نیز بوده و این موارد نیز در بوجود آمدن خودزنی در کودکان موثر است. از آنجایی که خودزنی ممکن است منجر به بروز آسیب های جسمی و روحی بر روی کودک شود، نیاز است که برای درمان آن، والدین هرچه سریعتر اقدام نمایند.

بیشتر بدانید : بهترین مشاور تربیت کودک در جنوب تهران

علت خودزنی در کودکان چه می باشد؟

در بیشتر مواقع احساسی که منجر به خودزنی کودک می شود، خشم است. این رفتار خیلی از مواقع در پی یک واکنش طبیعی صورت گرفته و در عرض چند دقیقه از بین می رود. این رفتار معمولا به قصد آسیب به خود صورت می گیرد و علت خودزنی در کودکان، در هر سنی متفاوت می باشد. از جمله دلایل مطرح برای خودزنی به موارد زیر میتوان اشاره کرد :

• افسردگی در دوران کودکی
• ابتلا کودک به اختلالات اضطرابی
• خودزنی به منظور جلب توجه و یا رسیدن به خواسته
• مشاهده خودزنی افراد تاثیر گذار در زندگی کودک

در مواقعی که کودک به منظور رسیدن به خواسته خود و از روی لجبازی اقدام به خودزنی می کند، لازم است تا رفتار او را نادیده گرفته و حواس کودک را با موضوعات دیگر پرت نمایید. چرا که هربار از این طریق تسلیم خواسته های او شوید، در دفعه بعد شدت این رفتار آسیب رسان را بیشتر می کند.

نشانه های خودزنی در کودکان

خودزنی در کودکان به شیوه های مختلفی انجام می شود ولی بطور کلی به هر گونه رفتاری که منجر به آسیب رساندن مستقیم به بدن کودک شود، خودزنی گفته می شود و به نوعی اختلال رفتاری می باشد. از جمله رایج ترین این رفتارها می توان به ضربه زدن کودک به بدن خود، کتک زدن خود، کشیدن اجسام نوک تیز به بدنش، کوبیدن سر یا بدنش به روی زمین، کشیدن موهایش، گاز گرفتن بدن خود و کندن پوست یا موارد مشابه آن، اشاره کرد.

بیشتر بدانید : شیوه تشخیص اوتیسم در کودکان

راهکارهای جلوگیری از خودزنی در کودکان چه می باشد؟

در مواقعی که متوجه خودزنی در کودکان شده اید نیاز است تا با رعایت کردن موارد زیر، از ادامه این روند پیشگیری و جلوگیری نمایید.

1. آرامش خود را حفظ کنید : پیش از هرچیز نیاز است تا در صورت مشاهده خودزنی در کودکتان، شوکه نشده و یا ابراز ناراحتی، خشم و عصبانیت نداشته باشید. در این زمان نیاز است تا بر روی هیجانات خود کنترل کافی داشته و واکنش تندی را نشان ندهید. این نکته را در نظر داشته باشید که هر چه شما در این شرایط آرام تر باشید، بیشتر می توانید به فرزندتان کمک نمایید.

2. در مورد این موضوع با فرزندتان صحبت کنید : در مواقعی که خود و فرزند شما آرام می باشید، بصورت خصوصی درباره رفتار کودکتان با او صحبت نمایید. در این زمینه سعی کنید قضاوت را کنار گذاشته و اجازه دهید تا کودک شما بیشتر صحبت نماید و به جای نصیحت کردن به صحبت های او گوش دهید. وقتی که فرزند شما این موضوع را متوجه شود که او را درک می کنید و به او اهمیت می دهید باعث می شود که تا حد زیادی رفتار خودزنی او کاهش پیدا کند.

3. در مورد حس ها و هیجانات مختلف به کودک خود توضیح دهید : در زمان کودکی، بچه ها از هیجانات آگاهی نداشته و در مورد احساسات و حالات خود اطلاع کافی ندارند. این موضوع باعث شده تا در مواقعی که به شدت ناراحت یا عصبانی می شوند، نمی دانند که باید چه کاری را انجام دهند و ممکن است از روی بروز این هیجانات در وجودشان، دست به خودزنی نمایند. بنابر این نیاز است که به عنوان پدر و مادر در اینباره به فرزند خود توضیح داده و این موضوع را به او یادآور شوید که بروز این حس ها در انسان طبیعی می باشد و با وجود اینکه ممکن است گاهی تحمل این حس ها، بسیار سخت باشد، اما راه هایی نیز وجود داشته که بتواند آن را به شیوه سالم مدیریت نماید. در چنین مواقعی می توانید برای ارائه راه های مدیریت بهتر و بیشتر احساسات فرزندتان، از یک روانشناس کودک در این زمینه کمک بگیرید.

4. نسبت به افسردگی و سایر اختلالات در کودک خود آگاه باشید : از آنجایی که بسیاری از والدین از مشکلات مربوط با سلامت روان در زمان کودکی اطلاعی ندارند، ممکن است نقش این اختلالات را در بروز مشکلاتی مانند خودزنی در کودکان متوجه نباشند. از جمله اختلالات رایج در این زمینه میتوان به افسردگی، اضطراب های زمان کودکی و انواع ترس ها اشاره نمود. خودزنی پنهان در کودکان با مشکلات مربوط به سلامت روان ارتباط زیادی داشته و در صورت مشاهده این رفتار و تغییرات دیگر در کودک خود نیاز است تا با یک متخصص در این زمینه صحبت نمایید و از او کمک بگیرید.

5. نگذارید خودزنی در کودک به یک سلاح تبدیل شود : گاهی والدین بطور ناخواسته باعث شده تا خودزنی در کودکان به یک سلاح رسیدن آنها به خواسته هایشان تبدیل شود. این بدین صورت است که زمانی که کودک برای اولین بار از این روش برای رسیدن به خواسته اش استفاده کرد، والدین در برابر خواسته او تسلیم شده و نیاز کودک را برطرف نموده اند و این موضوع منجر به تقویت این رفتار در کودک شده و آن را به یک عادت مخرب تبدیل کرده است.