خود آگاهی هیجانی چیست؟ آموزش خود آگاهی هیجانی

خود آگاهی هیجانی به این معنی می باشد که شخص بر روی احساسات و هیجان های خود در موقعیت های مختلف آگاهی داشته و آگاهانه می داند که در شرایط مختلف، چه احساس و هیجانی دارد. انسان ها غالبا همان گونه ای رفتار می کنند که احساس کرده و همان گونه ای احساس می کنیم که فکر می کنند، به همین دلیل همه چیز بستگی به نگرش انسان دارد. برداشت ها و باورهای انسان تعیین کننده نوع برخورد او با جهان پیرامونش داشته و این نشان دهنده این است که نوع برخورد ما با جهان بستگی به حوادث، رویدادها و اطرافیان ما داشته که چگونه آنها را تفسیر می کنیم.

بیشتر بدانید : در جلسات روانکاوی چه مواردی بررسی می شود؟

خود آگاهی هیجانی چیست؟

خود آگاهی هیجانی یعنی توانایی احساس فرد برای فهم و آگاهی از احساس خود. در تست EQ، خود آگاهی هیجانی نشان دهنده میزان توانایی فرد در شناسایی و درک احساسات خود می باشد. همچنین او علت و چرایی بوجود آمدن احساسات خود را نیز می داند. اینکه فرد در حال حاضر چه احساسی داشته؟ این حس ها از چه جنسی بوده و به چه صورت میتوان درباره آن حرف زد؟

بیشتر بدانید : افکار منفی چه تاثیری بر روی ما دارند؟

آموزش افزایش مهارت خود آگاهی هیجانی

در مواقعی که فرد خود آگاهی هیجانی در او وجود ندارد، تنها می تواند اظهار ناراحتی کرده و نمی داند که این احساس در او نشانه خشم، غم، اضطراب و یا دلخوری می باشد. او تمامی این احساس را با نام ناراحتی شناخته و مهارت خود آگاهی هیجانی ندارد. برای آموزش خود آگاهی هیجانی نیاز است تا نکته هایی در اینباره بیاموزیم :

شناختن نقاط ضعف و قدرت خود : شناخت نقاط قوت روان ما کمک کرده تا با آن نقاط ضعف خود را بهبود بخشیم. همچنین آگاه شدن از نقاط ضعف ما باعث شده تا بتوانید ارزیابی درستی از ضعف های خود داشته باشید. آگاهی داشتن منجر به رفع این مشکل شده و خود آگاهی منجر به این شده تا فرد بطور مثال متوجه شود که در موقع خشم خویشتن دار بوده یا نه؟ خویشتن داری یک نقطه قوت می باشد که منجر به کنترل خشم فرد می شود.

شناختن درست احساسات : وقتی ما احساسات خود را به درستی نشناسیم، نمی توانیم آنها را کنترل نماییم. پرخاشگری کردن و خشونت از پیامد های ناتوانی در شناخت و مهارت داشتن در احساسات نامطلوب می باشد. افرادی که احساسات خود را شناسایی می کنند می توانند واکنش درست تر و سریع تری نسبت به برخورد با مسائل داشته باشند. مثلا تفاوتی که فرد در احساسات خود قائل می شود، او را متوجه به این می کند که در این لحظه اندوهگین می باشد و نه خشمگین. این موضوع به او کمک می کند تا به جای اینکه رفتاری متناسب با خشم را از خود نشان دهد، رفتاری مناسب با اندوه را بروز می دهد. اما تاخیر در درک و تشخیص در احساسات باعث شده تا امکان اداره و کنترل حس نیز با تاخیر همراه باشد.

آشنا بودن با نیاز های روحی و روانی خود : هرچه افراد نیازهای واقعی خود را بشناسند، گام های بهتری نیز در جهت ارضا کردن آنها بر خواهند داشت و در نتیجه به آرامش روانی بالاتری می رسند. بطور مثال کسیکه بتواند حس نیاز به داشتن روابط همدلانه را به موقع درک نماید، در زمان لازم به دنبال فردی مطمئن برای تامین کردن نیاز خود به همدلی رفته و با یافتن چنین فردی، قدمی مثبت در جهت رفع مشکلات خود بر می دارد.

ترسیم کردن اهداف واقعی به جای هدف های تخیلی : هرچه بیشتر با ظرفیت های وجودی خودمان آشنا شویم بدون شک در زندگیمان نیز واقع بینانه تر تصمیم خواهیم گرفت. داشتن اهداف واقعی در زندگیمان باعث شده تا دسترسی به آنها نیز ممکن تر باشد و این منجر به احساس کارآمد تری در شخص می شود. هرچه اهدافی که در زندگی داریم تخیلی تر باشند، ناکامی و امکان نرسیدن به آنها نیز بیشتر می شود. تکرار شدن این روند باعث شده تا فرد اعتماد به نفس خود را از دست داده و او را به شکست های پی در پی و سرخوردگی ها سوق می دهد.

تقویت و ایجاد حس ارزشمندی : خود آگاهی هیجانی با ایجاد کردن حس ارزشمندی در ما باعث می شود تا به جای اینکه در پی ارزش های کاذب در زندگیمان باشیم، به دنبال ارزش های واقعی بوده و در نتیجه از زندگی مان رضایتمندی بیشتری و کافی داشته باشیم. ارزش ها در زندگی ما مانند اهداف می مانند و باعث شده تا نوع رفتار ما و چگونگی روبرو شدن با مسائل را در زندگی ما معین نمایند. هرچه ارزش های زندگی ما واقعی تر و سالم تر باشند، باعث بالا رفتن احساس کارآمدی و رضایتمندی در ما می شوند. ارزش ها به موضوعاتی که در زندگی برای ما ارزشمند بوده و مهم است، گفته می شود. پیش برد زندگی ما در جهت ارزش هایمان باعث شده تا با رسیدن به هدف هایی که در راستای ارزش هایمان می باشد، احساس رضایت و کارآمدی بیشتری داشته باشیم. احساس کارآمدی باعث شده تا لذت بیشتری از زندگی برده و منجر به احساس رضایت بیشتر در زندگی می شود و همچنین امید به ادامه زندگی را نیز در ما پر رنگ تر می کند. همه این موارد در نهایت میزان عزت نفس و ارزش به خود را نیز در فرد بیشتر کرده و کمتر در مواقع نامطلوب و شکست های زندگی، احساس ناکامی و نا امیدی کرده و کمتر در این احساسات باقی می ماند.