راه های رفع استرس کودکان + نشانه های استرس کودکان

آیا این روزها به رفتار کودکان خود دقت می‌کنید؟ آیا فرزند شما دائم در حال جویدن ناخن‌هایش است؟ آیا آنها بی‌دلیل نگران می‌شوند؟ راه های رفع استرس کودکان مسئله‌ای مهم و جدی است که در صورت تشدید این رفتارها باید به مشاوره کودک مراجعه کنید.

دنیای کودکانه بدون مشکل نیست و کودکان نمی‌توانند از این مشکلات فرار کنند بلاخره در زندگی با احساسات و هیجانات مختلفی رو به رو می‌شوند.

اگر احساس می‌کنید که فرزند شما علائم استرس و اضطراب را دارد باید هرچه سریعتر به دنبال راه‌هایی برای کاهش استرس و اضطراب آنها باشید. این احساسات در کودکان می‌تواند به شدت آسیب‌زا و زیان آور باشد.

به همین دلیل مرکز مشاوره دکتر ذهن به بررسی استرس و اضطراب در کودکان پرداخته و راهکارهایی برای درمان آنها ارائه داده است.

در این مقاله می‌توانید نشانه‌های استرس کودکان و نحوه مقابله با آنها را پیدا کنید. شما از طریق این مقاله یاد خواهید گرفت که چگونه به کودک خودتان در مقابله با استرس و اضطراب کمک کنید.

استرس و اضطراب در کودکان چگونه است

استرس در کودکان، واکنش بدن به یک تهدید یا موقعیت آزاردهنده است کودکانی که استرس را تجربه می‌کنند متوجه می‌شوند که اگر بتوانند بر عوامل استرس‌زا غلبه کنند سطح استرس آنها کاهش پیدا می‌کند.

اما کودکان به این غلبه آگاهی ندارند به همین دلیل والدین باید راه‌های مقابله با استرس را به کودکان آموزش دهند. استرس می‌تواند عزت نفس پایین یا اعتماد به نفس پایین باشد، اگر این استرس به زودی برطرف نشود این عوامل می‌تواند فراگیر شود و همه جنبه‌های زندگی کودک را در بر بگیرند.

اضطراب در کودکان به عنوان نگرانی نیز شناخته می‌شود، این طیفی از حالات عاطفی است که وقتی هیچ منبع واضحی برای استرس وجود ندارد، کودکان آن را احساس می‌کنند.

معمولاً آنها نمی‌دارند چرا احساس اضطراب به وجود می‌آید اما بدن علائم زیادی مانند تپش‌ قلب و عدم تمرکز را نشان می‌دهد.

حس اضطراب در کودکان با ترس و نگرانی شدید در مورد آنچه ممکن است اتفاق بیفتد مشخص می‌شود و می‌تواند برای کودکان بسیار ناامید کننده باشد، زیرا اغلب هیچ دلیل خاصی وجود ندارد که آنها بتوانند مشخص کنند.

استرس و اضطراب کودکان می‌تواند در هر شرایطی وجود داشته باشد، در برخی از موارد نیاز به تغییر موقعیت کودک است که این احساسات به وجود نیایند.

آنها ناشی از تغییرات منفی در زندگی کودک هستند و باعث بروز استرس و اضطراب در کودکان می‌شود مثل بیماری یا مرگ یکی از اعضای خانواده که برای کودکان بسیار غم‌انگیز است و می‌تواند حتی افسردگی را در آنها به وجود آورد.

دلایل ایجاد استرس در کودکان چیست

استرس واکنشی نسبت به فشارهای محیطی و ناتوانی در برابر رفع آنها است. از جمله عوامل خارجی که می‌تواند منجر به استرس در کودکان شود عبارت است از مشکلات خانوادگی، فشارهای مدرسه و مشکل در برقراری ارتباط.

نشانه‌های استرس برای هر فرد در هر دوره سنی مشکل ساز است، به همین دلیل کودکان از این موضوع مستثنی نیستند. استرس زیاد کودکان را از پای در می‌آورد و مشکلاتی مانند طلاق والدین آنها را بیشتر از زندگی دور می‌کند.

استرس بخشی از زندگی طبیعی بوده و افراد را در هر سنی که فکر کنید تحت تاثیر قرار می‌دهد و مشکلات جسمانی را به دنبال خواهد داشت.

بنابراین تکینک‌های کنترل استرس در کودکان می‌تواند آنها را از مشکلات جدی دور کند. از کودکان انتظار می‌رود برای کاهش استرس در دوران تحصیلی به وظایف خود عمل کرده تا بتوانند خود را از این استرس دور ‌کنند.

برای والدین مهم است که دلایل ایجاد استرس در کودکان را تشخیص دهند و همچنین کودکانی که رویدادهای آسیب‌زا مانند سوء استفاده یا بی‌توجهی را تجربه کرده‌اند در معرض خطر بیشتری برای ایجاد مشکلات مرتبط با استرس هستند.

باید به این نکته توجه داشته باشید کودکان مانند بزرگسالان می‌توانند استرس را تجربه کنند اگرچه منابع استرس ممکن است متفاوت باشد.

هنگامی که کودکان استرس داشته باشند ممکن است علائم فیزیکی مانند سردرد، معده درد یا اختلالات خواب را نشان دهند. به همین دلیل والدین باید حواسشان باشد که چگونه استرس کودکان خود را تشخیص بدهند و دلایل ایجاد این استرس را بررسی کنند.

استراتژی‌هایی مانند تشویق و فراهم کردن یک محیط باز باعث تمرکز حواس و کنترل استرس در کودکان می‌شود.

نشانه های استرس در کودکان

نشانه‌های استرس در کودکان با بزرگسالان متفاوت است علاوه بر این منابع استرس در مراحل مختلف رشد مانند کودکی و نوجوانی تغییر می‌کند.

به عنوان مثال کودکی که همیشه یک اسباب بازی با خود حمل می‌کند، ممکن است با گم شدن این اسباب بازی دچار استرس شود.

کودکی که مهد کودک را شروع می‌کند ممکن است از مادرش جدا شود در حالی که فردی در نوجوانی ممکن است در محیط اجتماعی استرس داشته باشد.

کودکان صرف نظر از گروه سنی خود ممکن است مشکلاتی را در نتیجه روابط با خود، همسالان و خانواده تجربه کنند. در حالی که برخی از این نشانه‌ها بی‌اهمیت هستند و روند طبیعی دوره رشد فعلی هستند اما می‌توانند منبع استرس برای برخی از کودکان و مشکلات بزرگتری باشند.

عواملی که باعث ایجاد نشانه‌های استرس در کودکان می‌شود را می‌توان به شرح زیر بیان کرد

• ویژگی‌های فردی کودک
• بی‌پروا بودن آنها
• تغییر شکل بدن و صدمات
• سطح هوش کودک
• جویدن ناخن‌ها
• ضرب پاها هنگام نشستن
• بی‌قراری و ساکن نبودن
• پرسیدن سوال‌های نگران کننده
• حالت تهوع
• درد معده و اسهال

اگر این نشانه‌ها را در کودک خود مشاهده می‌کنید بهتر است با یک مشاور کودک حرفه‌ای در ارتباط باشید. این نشانه‌ها را جدی بگیرید تا در رشد کودک تداخلی ایجاد نکنند و در صورت عدم پیگیری مشکلاتی را در کودکان خود مشاهده خواهید کرد که قلبتان را بسیار به درد خواهد آورد پس شش دنگ حواستان به کودکانتان باشد.

درمان استرس در کودکان

استرس حالتی از تنش و ناراحتی است که کودکان زیادی آنها را تجربه می‌کنند، اما استرس خفیف بخش طبیعی از زندگی است که بسیاری از این کودکان در مورد مسائل مختلف زندگی مانند جدایی پدر و مادر نگران می‌شوند.

اما استرس مفید به کودکان کمک می‌کند تا حدی برای رویارویی با مشکلات روزمره آمادگی داشته باشند به آنها در تصمیم گیری سریع در مواقع خطر کمک می‌کند و یک واکنش محافظتی در تلاش برای سازگاری با محیط بیرونی است.

اگر استرس و نگرانی کودک شما خفیف است می‌توانید با پیشنهادات زیر این استرس را کاهش دهید. در هنگام انجام آنها با کودکان خود همراه شوید و به آنها کمک کنید که چگونه نگرانی‌های خود را برطرف کنند و به کنترل آنها برسند.

کودکان به دلیل آگاهی کم نمی‌توانند به درستی این مراحل را انجام بدهند هر چقدر که کودک شما باهوش باشد باز هم به کمک شما احتیاج دارد.

• بهترین راه برای رهایی استرس در کودکان این است که به آنها یاد بدهید چگونه با این احساس مقابله کنند.
• طرز فکر کودک خود را عوض کنید.
• به او یاد بدهید که خیلی از کارها را همزمان انجام ندهد.
• تمرین نفس کشیدن را به او یاد بدهید تا نفس‌های عمیق بکشد. این کار با افزایش ترشح اندورفین باعث آرامش کودک می‌شود.
• خوردن غذاهای کافئین‌دار می‌تواند استرس را در کودکان افزایش دهد.
• یک لیوان کفیر یا یک کاسه ماست به خورد کودک بدهید، یک ماده شیمیایی به نام گابا را افزایش می‌دهد و مغز او را آرام می‌کند.
• برای افزایش هورمون سرتونین در کودکان می‌توانید یک مشت تخم کدو به کودک بدهید تا بخورد این باعث افزایش شادی می‌شود.
• غذاهای حاوی منیزیم که باعث آرامش اعصاب و ماهیچه‌ها می‌شود در برنامه غذایی کودکان قرار دهید مانند اسفناج، شاتوت و بادام که منیزیم را در کودکان افزایش می‌دهند.
• مصرف ویتامین B6 که باعث تقویت اعصاب و افزایش تولید سراتونین می‌شود.
• به کودکان آموزش بدهید که ورزش کنند و در بین فعالیت‌های روزانه استراحت کوتاهی داشته باشند. طبق تحقیقات انجام شده خواب بعد از ظهر باعث می‌شود که کودکان شب به درستی نخوابند‌.
• ورزش‌های یوگا و هیپنوتیزم به کودکان کمک می‌کند که دلایل استرس خود را پیدا کنند و نگرانی‌هایشان را حل کنند.

ترس در کودکان چگونه ظاهر می‌شود

اگر به چگونگی ایجاد ترس و استرس در کودکان نگاه کنیم، چند عامل اصلی را می‌بینیم و نکته اصلی یادگیری ترس است. ترس یک احساس است و زمانی که احساس می‌شود باعث می‌شود رفتارهای خاصی از خود بروز دهد.

در حالی که برخی از اینها حرکات درونی و طبیعی هستند، برخی از آنها در نتیجه الگوبرداری از افراد اطراف رخ می‌دهد. مخصوصاً بچه‌ها وقتی بزرگ می‌شوند والدین خود را با دقت زیادی رصد می‌کنند.

آنها واکنش‌های خود را به رویدادها تقلید می‌کنند و سعی می‌کنند آنها را اجرا کنند.

به عنوان مثال، کودکی که قبلاً زیاد در اطراف سگ نبوده است، هیچ فکر و احساسی در مورد سگ ندارد، اما اگر مادرش هر بار که سگی را می‌بیند، واکنش نشان می‌دهد و می‌ترسد، کودک به راحتی این را یاد می‌گیرد و شروع به تقلید از همان می‌کند. بنابراین، رفتار ترس آموخته می‌شود.

علاوه بر این، اگر موقعیتی که کودک در شرایط عادی از آن نمی‌ترسد، با محرکی که او را می‌ترساند، مانند صدای ناگهانی یا نور همراه شود ترس در کودک به وجود می‌آید.

به عنوان مثال، هنگامی که او برای اولین بار خرس عروسکی جدیدش را در آغوش می‌گیرد، ممکن است با صدای بلندی که می‌شنود، بپرد. با این حال، ممکن است بعداً کودک همچنان از این اسباب بازی بترسد.

جدای از اینها، ممکن است تحت تأثیر یک فیلم تماشا شده یا داستانی نیز قرار بگیرید. این نوع ترس معمولاً در عصر یا شب احساس می‌شود، زمانی که آنها به اندازه کافی نمی‌بینند و فکر می‌کنند ناشناخته‌های زیادی برای آنها وجود دارد.

موجودات، ارواح، هیولاها و غیره که در رویاهای شما وجود دارند. آنها نمی‌خواهند به خواب بروند، زیرا فکر می‌کنند برخی از موجودات غیر واقعی در آسیب پذیرترین ساعات خواب می‌آیند یا می‌خواهند با والدین خود بخوابند.

در این مرحله، نگرش والدین بسیار مهم است. وقتی اجازه دراز کشیدن در کنار آنها در زمانی که ترس درک می‌شود و نیاز به حل دارد، فقط مشکل را تقویت می‌کند.

تمرینات کاهش استرس و اضطراب در کودکان

در حالی که نمی‌توان تمام استرس‌ها را از بین برد، اما می‌توانید از تأثیر استرس بیش از حد بر زندگی فرزندان خود با موارد زیر جلوگیری کنید:

√ ایجاد و حفظ روال ها

با بسیاری از تغییرات همزمان، کودکان باید بتوانند روی چیزی حساب کنند که در بیشتر مواقع یکسان خواهد بود. به همین دلیل است که روتین‌ها بسیار مهم هستند.

اگر خانواده شما قبلاً روتین‌گرا نبودند، اکنون زمان خوبی برای اجرای برنامه‌های روزمره برای ایجاد ساختار و پشتیبانی است. می‌توانید یک عادت جدید قبل از خواب شروع کنید یا سعی کنید چند شب در هفته شام ​​را با هم میل کنید تا در خانه برای فرزندانتان ثبات داشته باشید.

√ پیدا کردن زمان برای صحبت

کودکان معمولاً برای شروع یک مکالمه دشوار یا ناراحت کننده زمان دشواری دارند. وقتی با هم کاری انجام می‌دهید، زمان‌هایی را برای صحبت با فرزندان خود پیدا کنید.

این می‌تواند شامل زمانی باشد که شما در حال تهیه غذا هستید. از آنها دعوت کنید تا در آشپزخانه به شما بپیوندند. زمانی را برای نشستن پشت میز برای صرف غذا در نظر بگیرید.

اگر در جایی رانندگی می‌کنید، آن هم زمان خوبی است. وقتی کودکان مجبور نیستند مستقیماً به شما نگاه کنند یا برای صحبت در مورد احساسات یا تجربیات خود تحت فشار نباشند، تمایل بیشتری به اشتراک‌گذاری دارند.

√ اجازه دادن به انتخاب

کودکان انتخاب‌های کمی دارن،. در صورت لزوم به آنها اجازه دهید تا انتخاب‌هایی داشته باشند. این ممکن است شامل این باشد که برای شام چه بخوریم، چه چیزی در تلویزیون تماشا کنیم، چه بازی انجام دهیم.

√ یافتن شوخ طبعی در زندگی روزمره

یک خنده خوب نه تنها حالات روحی را کاهش می‌دهد، بلکه پاسخ استرس بدن را نیز فعال و تسکین می‌دهد. با تماشای کمدی، خواندن جوک، بازی کردن و کمک به یکدیگر در یافتن طنز زندگی روزمره، راه‌هایی برای خندیدن با فرزندان خود بیابید.

√ بازی خانوادگی

با بچه‌هایتان فعالیت بدنی داشته باشید و راه‌هایی برای بازی خانوادگی پیدا کنید. در آشپزخانه موسیقی بگذارید و برقصید، بعد از شام به دوچرخه سواری بروید یا به عنوان خانواده بازی کنید. این فعالیت‌ها می توانند تأثیر استرس بر شما و فرزندانتان را کاهش دهند.

√ تشویق به رژیم غذایی سالم و عادات خواب

بچه‌های خسته یا گرسنه به ندرت خوشحال می‌شوند. اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی کودکان شما شامل ترکیبی از میوه‌ها و سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی است تا آنها را سیر نگه دارد و تمرکز کند.

کمبود خواب می‌تواند باعث واکنش‌های بیش از حد یا طغیان‌های عاطفی شود، بنابراین یک روال قبل از خواب را دنبال کنید تا مطمئن شوید که فرزندانتان هر شب به اندازه کافی می‌خوابند.

عادات خوب خوابیدن مانند بستن تلویزیون، خاموش کردن تلفن ها و کنار گذاشتن وسایل الکترونیکی را تشویق کنید. زمان بگذارید تا از فعالیت روز به آماده شدن برای خواب تبدیل شود.

بدن به طور طبیعی ملاتونین تولید می کند، اما بدن باید بداند که شب است. سعی کنید نورها را کم کنید و کاری کنید که ذهن آنها را تحریک نکند.

√ تمرین تنفس عمیق با هم

تنفس عمیق یک راه عالی برای کاهش سطح استرس است. با کشیدن نفس عمیق به مدت پنج ثانیه، دو ثانیه نگه دارید و تا پنج ثانیه رها کنید، به کودکان خود کمک کنید تمرین کنند. اگر فرزندانتان احساس اضطراب می‌کنند، این تمرین ساده را امتحان کنید تا ذهن را از نگرانی خارج کنید.

کلام آخر

همیشه زمانی را برای صحبت کردن با کودکانتان کنار بگذارید و اغلب روانشناسان به والدین توصیه می‌کنند تا برای درمان استرس‌ در کودک، بیشتر با او صحبت کنند و در این زمینه نیز همدردی با او هم داشته باشند.

مثلا به او یادآوری کنید که درکش می‌کنید و برای اتفاقاتی که برای او می‌افتد ارزش قائل هستید.

از کودکانتان بخواهید تا مشکلات خود را با شما در میان بگذارد و به او اطمینان دهید که با حوصله تک تک حرف‌هایش گوش می‌دهید.

هرگز کودکان را به خاطر احساساتی که دارند سرزنش نکنید و نشان دهید که به سخنان‌ او توجه می‌‌کنید. می‌توان گفت این شما هستید که می‌توانید استرس را از خود و کودک‌تان دور کنید.