بیش فعالی یا ADHD در کودکان دارای چه نشانه هایی است؟

بیش فعالی یا ADHD در کودکان به عنوان یک اختلال مزمن و همیشگی بوده که امروزه اهمیت آن در بین خانواده ها مشخص شده و در صورت داشتن نشانه های آن در کودک خود، برای درمان و کنترل آن اقدام می کنند. اختلال بیش فعالی که به کم توجهی نیز شناخته می شود، وراثت در آن نقش پر رنگی داشته و از شایع ترین اختلالات در سیستم تکاملی عصبی در دوران کودکی می باشد. کودکان دارای این نوع اختلال بطور معمول بی قرار به نظر می رسند و در حفظ تمرکز خود مشکل داشته و در بسیاری از موارد دارای رفتارهای تکانشی می باشند. تحقیقات صورت گرفته در سالهای اخیر نشان می دهد که این اختلال در بیشتر افراد نه تنها در زمان بلوغ متوقف نمی شود، بلکه این علامت ها در زمان بزرگسالی نیز وجود دارد. بنابر این شناخت این اختلال و راه های درمان آن از اهمیت زیادی برخوردار است.

بیشتر بدانید: نکات مهم و کاربردی درباره تربیت کودک

نشانه های بیش فعالی یا ADHD در کودکان

اختلال بیش فعالی چه در دوران کودکی و چه در دوران بزرگسالی ممکن است فرد را با مشکلات جدی روبرو کرده که از جمله آنها میتوان به افسردگی، اضطراب، سو مصرف مواد و تصادفات اشاره کرد. اما این نشانه ها ممکن است در دوره های سنی فرد، دچار تغییر و نوسان شود. در اینجا به بررسی نشانه های این اختلال در افراد اشاره می کنیم. اما نیاز است که بدانیم مشکلات رفتاری این اشخاص به دو دسته تقسیم می شود.

1. مشکل در حفظ توجه و تمرکز در فرد، که منجر به کم توجهی می شود
2. بیش فعالی و حالت تکانش گری

این نکته را در نظر داشته باشید که بیشتر افراد دارای این اختلال، مشکلاتشان در هر دو دسته قرار دارد. اما این احتمال نیز وجود دارد که افرادی که مبتلا به این اختلال می باشند، صرفا در حفظ تمرکز و توجه مشکل داشته و علامتی از بیش فعالی و حالت تکانش گری نداشته باشند. در مورد افراد دارای اختلال در نقص توجه یا ADHD، به دلیل داشتن علائم آشکار کمتر، ممکن است فرد تا پایان زندگی خود متوجه این نوع اختلال در عملکرد خود نباشد.

نشانه های ADHD یا عدم تمرکز در کودکان

نشانه های عدم تمرکز یا بیش فعالی ناشی از نقص توجه تا پیش از 6 سالگی نیز قابل تشخیص و روئت بوده و با رفتن به مدرسه به وضوح مشخص می شود. از جمله این نشانه ها موارد زیر است:

کم توجه بودن و حفظ تمرکز سخت
داشتن حواس پرتی های مکرر و کوتاه بودن زمان توجه
داشتن اشتباهات ناشی از بی دقتی مانند اشتباهات در انجام تکالیف مدرسه
گم کردن وسایل و فراموش کاری
توانایی کم در گوش کردن و اجرا کردن دستورالعمل
عدم توانایی در انجام فعالیت های طولانی، خسته کننده و زمان بر
تغییر مداوم وظایف و فعالیت ها
ناتوانی در انجام مسئولیت ها و سازمان دهی آنها

نشانه های بیش فعالی و حالت تکانش گری

بی قراری مدام
ناتوانی در آرام نشستن در محیط های آرام و ساکت
پر حرفی
فعالیت بدنی زیاد و بیش از حد
عدم تمرکز در انجام دادن کارها
عمل کردن بدون فکر
ناتوانی در داشتن صبر به خصوص در موارد رعایت نوبت
قطع مکالمات دیگران
احساس خطر نداشتن در موقعیت های خطرناک و عدم احتیاط کافی
ایجاد مشکلات در زندگی اجتماعی فرد و عدم توانایی در پیروی از مقررات و دستورالعمل ها

چه افرادی به بیش فعالی مبتلا می شوند؟

مطالعات زیادی درباره بیش فعالی و عواملی که منجر به بروز آن در فرد می شود، وجود دارد. امروزه با وجود شناخته تر شدن این اختلال و بررسی بهتر این موضوع در سنین کم، اما باز هم دلایل بوجود آمدن این بیماری بصورت ناشناخته باقی مانده و تنها عللی را به عنوان موارد نقش داشته در این اختلال در نظر می گیرند. تشخیص بیش فعالی در کودکان پسر سریع تر از دختران می باشد و این در حالیست که ممکن است در دختران این موضوع همراه با نقص توجه همراه بوده و به همین دلیل ناشناخته باقی می ماند. یکی از مواردی که در مطالعات صورت گرفته درباره بیش فعالی حائز اهمیت است، نقش ژنتیک در بروز این اختلال می باشد. در این مطالعات، بین عوامل ژنتیکی و اختلال بیش فعالی یا کم توجهی، ارتباطاتی وجود دارد. سایر عواملی که در این تحقیقات مورد توجه محققان قرار گرفته است شامل موارد زیر می باشد:
• آسیب های مغزی
• زایمان زود هنگام مادر
• وزن کم نوزاد در تولد
• تماس مادر با عوامل محیطی خطرناک مانند سرب، در دوران بارداری یا سنین کم کودک
• مصرف الکل و تنباکو در دوران بارداری

عواملی نیز درباره بیش فعالی مطرح شده که تحقیقات صورت گرفته درباره آن، این علائم را مورد تایید قرار نداده و صرفا آنها را بی تاثیر نمی داند، مانند تماشای زیاد تلویزیون، خوردن بیش از حد مواد قندی، تربیت نا مناسب فرزندان و فقر و مشکلات خانوادگی می باشد. از جمله مواردی که برای کنترل بیش فعالی بی ضرر نبوده و مفید به نظر می رسد، نحوه تغذیه است.

چه راه هایی برای تشخیص بیش فعالی یا ADHD وجود دارد؟

تشخیص اینکه یک کودک دارای بیش فعالی می باشد یا خیر، یک فرآیند چند مرحله ای می باشد و یک تست تشخیصی اختصاصی برای آن وجود ندارد. ابزارهای تشخیص بیش فعالی با گذر زمان همچنان ثابت باقی مانده، اما معیارهای تشخیص ADHD در گذر زمان کامل تر شده است. از جمله این موارد تشخیصی میتوان به نمونه های زیر اشاره کرد:

• داشتن سابقه کامل از تاریخچه فرد در دوران قبل، حین و بعد از تولد
• بررسی سوابق خانوادگی در خصوص این اختلال
• عملکرد فرد در محیط مدرسه
• عامل های محیطی
• معاینه فیزیکی