هوش هیجانی چیست؟ میزان اهمیت آن

هوش هیجانی یا همان EQ به فرد در برقراری روابط قوی تر، موفقیت های بهتر در زمینه های کاری و تحصیلی و توانایی ارزیابی روابط، کمک می کند. هوش هیجانی در توانایی درک فرد، مدیریت احساسات، برقراری ارتباط موثر، همدردی کردن با دیگران و دستیابی به هدف های شخصی و حرفه ای فرد کمک می کند.

EQ بر خلاف IQ توانایی افزایش و بیشتر شدن مهارت را داشته و شما می توانید با کمک ابزارهایی آن را تقویت نمایید. در این مقاله به بررسی هوش هیجانی و میزان اهمیت آن در زندگی شخصی مان می پردازیم.

بیشتر بدانید : درمان سریع استرس و اضطراب

هوش هیجانی یا EQ چیست؟

هوش هیجانی، هوش محیطی فرد می باشد که می تواند در غلبه بر چالش ها، بر طرف کردن تعارضات و درک و همدلی بین افراد نقش زیادی داشته باشد. هوش هیجانی دارای 4 ویژگی اصلی بوده که در اینجا به بررسی هر کدام از آنها می پردازیم :

1. درون فردی : در این پارامتر شما قادر به کنترل کردن احساسات، رفتارهای تکانشی شدید و مدیریت احساسات خود به شیوه سالم می باشید. در این بخش فرد توانایی ابتکار عمل، تعهد داشتن و سازگاری با شرایط در حال تغییر را پیدا می کند.

2. توان سازگاری : در این بخش شما در نحوه برقراری ارتباطات خود و نحوه حفظ آنها، مورد ارزیابی قرار می گیرید. در افراد دارای هوش هیجانی بالا، نحوه برقراری ارتباط با دیگران راحت بوده و می توانند برای آنها تاثیر گذار و الهام بخش نیز باشند. همچنین این افراد می توانند به خوبی تعارضات را مدیریت کرده و در یک تیم با یکدیگر کار نمایند.

3. مدیریت استرس: شما توانایی تشخیص احساسات خود را داشته و اینکه چگونه این احساسات می توانند بر روی افکار و رفتار شما تاثیر گذارند. همچنین در این بخش فرد از نقاط قوت و ضعف خود آگاه بوده و از میزان عزت نفس و اعتماد به نفس خوبی برخوردار است.

4. بین فردی : در این بخش میزان همدلی شما در روابط، در نظر گرفتن احساسات، نیازها و نگرانی های دیگران بررسی می شود. شما می توانید احساس خوبی از روابط اجتماعی خود داشته و نشانه های عاطفی را پیدا می کنید.

بیشتر بدانید : درمان ذهن آشفته چیست؟

تاثیر هوش هیجانی بر روی عملکرد فرد در زندگی

هوش هیجانی دارای تست معتبر و جهانی برای ارزیابی فرد بوده و افرادی که دارای هوش هیجانی بالا می باشند، در محل کار می توانند عملکرد بهتری داشته و در پیچیدگی های اجتماعی محل کار بهتر مشکلات را مدیریت می کنند.

آنها در رهبری دیگران بهتر عمل می کنند و باعث انگیزه به آنها و همچنین پیشرفت در کار و حرفه خود می شوند. در کنار آن از آنجایی که یکی از پارامترهای مهم در هوش هیجانی، بخش مدیریت استرس می باشد. افرادی که دارای مدیریت استرس بهتری می باشند، از میزان سلامت جسمی بالاتری نیز برخوردار هستند.

چرا که استرس کنترل نشده می تواند منجر به بروز بیماری های فشار خون، خطر سکته قلبی، تضعیف شدن سیستم ایمنی و تسریع در روند پیری شود. در کنار سلامت جسم، سلامت روان نیز از پارامترهایی می باشد که وجود استرس و احساسات کنترل نشده منجر به بروز مواردی چون افسردگی و اضطراب در فرد می شود.

همچنین هوش هیجانی در روابط بین فردی نیز نقش زیادی داشته و باعث شده تا درک احساسات و نحوه کنترل آنها عملکرد بهتری داشته و با دیگران روابط بهتر و موثر تری را برقرار نمایید. بنابر این هوش هیجانی در زمینه کار، فعالیت های اجتماعی و روابط دوستانه شما می تواند بسیار کمک کننده و مفید باشد.

روش های تقویت هوش هیجانی

از چه روش هایی می توانیم هوش هیجانی را در خود تقویت نماییم؟ هوش هیجانی همانطور که پیش تر نیز اشاره کردیم امکان رشد و پیشرفت داشته و مانند IQ یک پارامتر ذاتی و یا ژنتیکی نمی باشد. هوش هیجانی مهارتی بوده که با کمک آگاهی، تمرین و انجام اقدامات موثر در راستای آن قابلیت تقویت و بهتر شدن عملکرد را دارد. در اینجا به بررسی مراحل تقویت هوش هیجانی می پردازیم :

مرحله اول : اولین قدم برای هوش هیجانی شناخت خود و احساساتمان می باشد. اینکه ما در ابتدا خودمان را بهتر شناخته و درک نماییم، می توانیم در مراحل بعدی در درک بهتری از دیگران نیز قرار گرفته و عملکرد بهتری داشته باشیم.

شما می توانید در زمان های مختلفی از روز به بررسی احساسات خود بپردازید و برای درک بهتر حس و حالتان اقدام نمایید. در کنار آن می توانید درباره احساسات و عواطف خود با دیگران صحبت نمایید. می توانید احساساتتان را نام گذاری کنید و از این طریق سریع تر آنها را شناسایی کنید.

مرحله دوم : سعی کنید از دیگران درباره خودتان سوال نمایید و از آنها بازخورد بگیرید. می توانید از مدیر، همکار، دوست یا خانواده خود برای درک بهتر خودتان سوال نمایید. مثلا اینکه چقدر سازگار یا همدل می باشید؟ یا اینکه در موقعیت های دشوار معمولا چه واکنشی را از خود نشان می دهید؟ این موضوع به آگاهی و شناخت بهتر از خودتان کمک زیادی می کند.

مرحله سوم : میزان همدلی تان را افزایش دهید. برای اینکار می توانید از مطالعه داستان های زندگی افراد دیگر کمک بگیرید و خودتان را در جای آنها قرار داده تا بهتر بتوانید آنها را در آن شرایط درک کنید.

صحبت کردن با دیگران نیز باعث شده تا بهتر بتوانید افکار، انگیزه ها، اعمال و احساسات آنها را درک کرده و بهتر با آنها همدلی نمایید. همدلی کم باعث شده تا ما هم از میزان تعامل های کمتر و ضعیف تری برخوردار بوده و هم قضاوت های اشتباهی را درباره دیگران انجام دهیم.