علت نافرمانی در کودکان چیست؟ درمان ODD یا اختلال نافرمانی

نافرمانی در کودکان در بعضی از مواقع در آنها موضوع طبیعی می باشد، اما در موارد شدید نشانه اختلال نافرمانی یا ODD در کودکان می باشد. نافرمانی در کودکان یک نوع اختلال رفتاری در آنها بوده که بچه ها را نسبت به والدین، هم سن و سالان و معلمان خود سرکش بوده و رفتار نسبتا خصمانه ای با دیگران دارند. نافرمانی در کودکان معمولا در سنین دبستان قابل تشخیص می باشد و در سنین بلوغ نیز متوقف می شود. در این مقاله به بررسی اختلال نافرمانی در کودکان یا ODD پرداخته و روش های تشخیص و درمان آن را بررسی می کنیم.

بیشتر بدانید : با کودک بد دهن و بی تربیت چگونه برخورد کنیم؟

علت اختلال نافرمانی یا ODD در کودکان چیست؟

از آنجایی که علت دقیق ODD هنوز مشخص نمی باشد، از جمله علت هایی که احتمال بروز اختلال نافرمانی یا ODD در کودکان را منجر می شود، به موارد زیر میتوان اشاره کرد :

عوامل بیولوژیکی : در برخی از مطالعات صورت گرفته شده در این زمینه نشان می دهد که کودکان مبتلا به این اختلال، به دلیل آسیب و یا نقص در برخی از قسمت های مغز، دچار این اختلال شده اند. این آسیب در واقع بر انتقال دهنده های عصبی که به ارتباط سلول های عصبی مغز کمک می کند، تاثیر گذاشته و در نتیجه مغز به خوبی عمل نکرده و دچار اختلال می شود.

علل ژنتیکی : اگر یکی از اعضای نزدیک در خانواده فرد دچار اختلالات روانی باشد، کودک نیز احتمالا دچار ODD می شود.

عوامل رشدی : بر طبق نظریه صورت گرفته شده در این زمینه، کودکانی که دچار اختلال نافرمانی می شوند، موارد زیر را در زندگی خود تجربه می کنند :

در دوران جوانی برای جدایی از والدین مشکل دارند
دارای چالش های اساسی برای جلوگیری از عصبانیت می باشند
مشکلات رشدی حل نشده آنها در آینده منجر به مشکلات رفتاری در آنها می شود

دلایل دیگری تاثیر گذار در اختلال نافرمانی در کودکان : از جمله دلایل تاثیر گذار در این زمینه میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

• سو تغذیه
• فقر
• عدم تربیت صحیح توسط والدین
• عدم داشتن وابستگی مثبت از سوی والدین
• ویژگی شخصیتی دائمی
• داشتن محیط پر استرس در خانه و یا جامعه
• داشتن سابقه ODD در خانواده و یا سایر اختلالات خلقی
• قرار گرفتن مادر در معرض مواد شیمیایی مضر در زمان بارداری
• فرزند پروری سهل گیرانی که به راحتی کودک به خواسته های خود می رسد
• وجود بیماری های روانی مانند اختلال اضطراب یا خلق و خو، اختلال سلوک، اختلالات شخصیتی، بیش فعالی یا اختلال نقص توجه نیز از مواردی می باشد که احتمال ابتلا به اختلال نافرمانی در کودکان یا ODD را بیشتر می کند.

بیشتر بدانید : بهترین مشاوره و راهنمایی پرورش کودکان استثنایی

نشانه های اختلال نافرمانی در کودکان یا ODD چه می باشد؟

همانطور که پیش تر اشاره کردیم این اختلال در سنین دبستان قابل تشخیص بوده و کودکان دارای این اختلال از نشانه های زیر برخوردار می باشند :

• تحریک شدن غیر معمول و عصبانی بودن
• ناراحت شدن سریع و زود
• آزار دادن دیگران بصورت عمدی
• از کوره در رفتن های زیاد و عدم کنترل حال خودشان
• پیروی نکردن کودک از قوانین
• کینه توزی
• مقصر دانستن دیگران برای اشتباهات خود
• مشاجره مداوم با بزرگسالان
• استفاده از کلمات و اعمال بد و توهین آمیز
• سرزنش کردن دیگران به دلیل اشتباهات

البته همه کودکان می توانند در بعضی از مواقع این علائم را از خود نشان دهند اما چیزی که اختلال نافرمانی در کودکان یا ODD را از سایر کودکان متفاوت می کند، شدت و مدت این رفتارها می باشد. افراد دارای ODD حداقل به مدت شش ماه دارای مشکلات شدید رفتاری و علائم گفته شده می باشند. از دیگر نشانه های نافرمانی در کودکان، آسیب وارد شدن و ایجاد تعاملات منفی بین والدین و کودک می باشد که منجر به تقویت الگوهای رفتاری خصمانه بین آنها می شود.

درمان اختلال نافرمانی در کودکان به چه صورت است؟

در درمان این اختلال والدین نقش اساسی داشته و یا در این بین باید والدین به اصلاح روابط خود با کودک پرداخته و در این زمینه از مشاور کودک کمک بگیرند. در این زمینه نیاز است تا والدین و کودک مهارت های حل مسئله را آموزش دیده تا در صورت بروز مشکل بین آنها، از این روش ها استفاده نمایند. همچنین کمک گرفتن از روش های درمانی زیر نیز می تواند در این زمینه موثر واقع شود.

رفتار درمانی : در رفتار درمانی به فرد مهارت مدیریت عصبانیت، مهارت حل مسئله، مهارت ارتباطات و کنترل برانگیختگی آموزش داده می شود.

خانواده درمانی : در این درمان کل خانواده مورد بررسی قرار داده شده تا با ایجاد تغییراتی در خانواده، به درمان فرد کمک داده شود.

گروه درمانی : گروه درمانی و قرار گرفتن این افراد در کنار هم باعث شده تا آنها مهارت های اجتماعی و روش های درست برقراری ارتباط را آموزش ببینند.

دارو درمانی : دارو درمانی بصورت مستقیم بر روی این اختلال اثر نداشته و تنها آسیب های ناشی از آن را درمان می کند.

همچنین در زمان بزرگسالی نیز موارد زیر می توانید به مدیریت این اختلال کمک نمایید :

قبول کردن مسئولیت رفتارها و کارهای خود
استفاده از فعالیت هایی مانند ورزش برای آزادسازی استرس
راهکارهایی برای کاهش میزان استرس مانند خود آگاهی، تنفس عمیق و مدیتیشن

اختلال نافرمانی یا ODD در چه کودکانی بیشتر احتمال رخ دادن دارد؟

اختلال نافرمانی در کودکان پسر بیشتر از دختران می باشد و همچنین در کودکانی که دارای مشکلات زیر می باشند، احتمال این اختلال بیشتر است :

• اختلال رفتاری
• بیش فعالی یا اختلال کمبود توجه
• اختلال اضطرابی یا خلقی